Jakie części komputerowe podlegają recyklingowi?

Intensywny rozwój technologiczny i cyfryzacja wielu dziedzin życia (na przykład praca i nauka zdalna, urzędy online, e-recepty) sprawiają, że komputery i laptopy stają się sprzętami niezbędnymi w codziennym życiu. Wzrastająca liczba wykorzystywanych komputerów oznacza jednak także przyrost elektronicznych odpadów, czyli zużytych sprzętów. Ze względu na to, że części komputerowe zawierają niebezpieczne związki chemiczne, sposób ich utylizacji i recyklingu obwarowany jest konkretnymi przepisami, a samym procesem zajmują się najczęściej skupy komputerów.

Co zrobić ze zużytymi częściami komputerów?

Sprzęt komputerowy składa się z zaawansowanych technologicznie podzespołów. Znajdują się w nich związki chemiczne, które – jeśli będą nieodpowiednio zabezpieczone – mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Kiedy sprzęt jest nowy i w pełni sprawny, nie stanowi żadnego zagrożenia. Zmienia się to, gdy pod wpływem czasu i eksploatacji jego właściwości ulegają dewastacji, a niepożądane substancje mogą wydostać się ze zniszczonej obudowy. Składowanie ich razem z innymi odpadami stwarza więc zagrożenie, do którego nie można dopuszczać. Ze względu na to, sposób utylizacji i recyklingu podzespołów komputerowych musi odbywać się w profesjonalnych, kontrolowanych warunkach i jest opisany dyrektywą Parlamentu Europejskiego. Zużyte sprzęty należy więc oddać lub sprzedać w odpowiednim punkcie, na przykład w fachowym skupie sprzętu IT. 

Recykling komputerów – na czym polega?

O ile utylizacja komputerów polega na ich bezpiecznym demontażu i usunięciu, o tyle recykling jest nieco bardziej złożony. Należy pamiętać, że nie wszystkie sprzęty nadają się do recyklingu. Te, które mogą być przeznaczone do ponownego użycia, muszą spełniać pewne warunki.

Recykling polega na rozmontowaniu poszczególnych sprzętów elektronicznych w taki sposób, aby jak najwięcej jego elementów mogło być z powodzeniem ponownie wykorzystanych bez stwarzania niebezpieczeństwa. Proces ten dzielony jest na trzy stopnie, w zależności od stopnia zużycia części i ich stanu technicznego.

Jeżeli zużyte sprzęty są w dobrym stanie, kwalifikowane są do pierwszego stopnia recyklingu i podlegają naprawie i regeneracji w taki sposób, aby mogły być ponownie używane zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Stopień drugi polega na oddzieleniu sprawnych komponentów od zepsutych i ponownym wykorzystaniu ich po odpowiedniej weryfikacji i naprawie. Trzeci stopień to natomiast odzyskiwanie materiałów, energii lub substancji zachowanych w elektronicznych odpadach. To właśnie ostatni typ działania wykorzystywany jest najczęściej. Substancje toksyczne zostają unieszkodliwione w specjalnych instalacjach.

Jakie części komputerów można poddać recyklingowi?

Przede wszystkim, przed oddaniem jakichkolwiek części komputerowych do recyklingu, należy upewnić się, że zostały z nich usunięte wszystkie zapisane dane. To szczególnie ważne, jeżeli z usług skupu korzystają firmy przechowujące na nośnikach dane swoich klientów i pracowników.

Tak jak sam proces utylizacji i recyklingu elektroniki, również rodzaje odpadów nadających się do recyklingu są opisane w odpowiednich ustawach. W Polsce reguluje to ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. 2015 poz. 1688). Wyznacza ona sześć grup sprzętu, a wśród nich między innymi:

• ekrany, monitory i sprzęt zawierający ekrany o powierzchni większej niż 100 cm2, na przykład laptopy, monitory i notebooki;
• sprzęt wielkogabarytowy, którego którykolwiek z wymiarów przekracza 50 cm, w tym w szczególności sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny, na przykład komputery wielkogabarytowe, drukarki wielkogabarytowe, sprzęt kopiujący, przyrządy do monitorowania i kontroli;
• małogabarytowy sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny, którego żaden z wymiarów nie przekracza 50 cm, na przykład komputery osobiste, routery, drukarki.

Recyklingowi podlegają więc wszystkie części komputera, które zostaną do tego zakwalifikowane przez fachowców. W zależności od stanu fizycznego, zostaną przypisane do odpowiedniego stopnia recyklingu. Nawet z najbardziej zużytego sprzętu można odzyskać choćby najmniejsze surowce: szkło, tworzywa sztuczne, gumy, metale, energię. Pamiętaj, aby – jeśli to możliwe – przed przekazaniem sprzętu do skupu oczyścić dyski z zapisanych danych osobistych.